علائم جوشکاری به اشکال زیر استفاده می گردد :
الف – فلش یا پیکان Arrow
پیکان همیشه به محل اتصال اشاره می کند :
توجه داشته باشید که پیکان به شکلهای زیر نیز علائم جوشکاری رسم می گردد :
توجه : کلیه ابعاد اشاره شده بر حسب میلی متر می باشد.
Tail ب- قسمت دم
در قسمت دم ، اطلاعات تکمیلی نظیر نوع فرایند جوشکاری، نوع الکترود مصرفی ،نحوه گوجینگ و …..نوشته می شود .
ج) خط مرجع REFRENCE LINE
خط مرجع همیشه بصورت افقی بوده واطلاعات اصلی نظیر نوع اتصال وابعاد جوش بر روی این خط نشان داده می شود.
اطلاعاتی که در پائین خط مرجع قرار می گیرد مربوط به طرف قرارگیری پیکان است می باشد.
اطلاعاتی که دربالای خط مرجع قرار می گیرد مربوط به طرف دیگر پیکان می باشد.
قرارگیری علامت در دو طرف خط مرجع در علائم جوشکاری
نحوه نمایش جوش ماهیچه ای FILLET WELD
از جوش ماهیچه ای دراتصالات T, نبشی ولب روی هم استفاده می گردد .
جوش ماهیچه ای بصورت یک مثلث قائم زاویه نشان داده می شود که باید ساق عمودی مثلث همیشه در طرف چپ بیننده باشد.
مقدار ساق جوش را باعددی که در کنار ساق عمودی مثلث قرار می گیرد نشان می دهند.
در مواقعی که ساق های جوش ماهیچه ای با هم برابر نباشند ابعاد داخل پرانتز وعلامت ضرب بین آنها قرار می گیرد.
اندازه ساق افقی درسمت چپ واندازه ساق عمودی در سمت راست در داخل پرانتز نوشته می شود.
برای نشان دادن طول جوش در اتصال ماهیچه ای عددی که در سمت راست علامت جوش ماهیچه ای قرار می گیرد بیانگر طول جوش می باشد.
چنانچه در سمت راست علامت عددی قید نشود تمام طول اتصا ل باید جوش گردد.
در بعضی از تیرهای فلزی،جوشکاری بصورت منقطع انجام می گیرد یعنی طول معینی از اتصال جوشکاری شده وطول معینی بصورت
جوشکاری نشده باقی می ماند .
ابعاد این اتصال را با دو عدد که درسمت دو جوش می توان راست قرار می گیرد مشخص می گردد
80-200
-80 طول هر جوش
-200 فاصله مرکز یک جوش تا جوش بعدی
برای محاسبه فاصله خالی بین دو جوش می توان دو عددرا از هم کم کرد 200 -80 =120mm
نحوه نمایش علائم جوشکاری بصورت منقطع دردوطرف اتصال (جوشها روبروی هم )
نحوه نمایش علائم جوشکاری بصورت منقطع دردوطرف اتصال (جوشها بصورت زیگزاک )
نحوه نمایش علائم جوشکاری بصورت منقطع دردوطرف اتصال (جوشها بصورت زیگزاک)
قرارگیری یک دایره توخالی در محل برخورد پیکان با خط مرجع به معنی جوشکاری دور تا دور قطعه می باشد
علائم جوشکاری در محل نصب سازه درسایت را بایک علامت پرچم مشخص می کنند.
انواع اتصال لب به لب But در علائم جوشکاری
اتصال لب به لب ساده Square butt joint در علائم جوشکاری
این اتصال به صورت دو خط عمودی موازی نشان داده می شود.
اتصال لب به لب ساده با فاصله Square butt joint در علائم جوشکاری
این اتصال به صورت دو خط عمودی موازی نشان داده می شود.
اتصال لب به لب ساده و جوشکاری در دو طرف قطعه
اتصال جناقی یکطرفه Single bevel joint در علائم جوشکاری
پارامتر های اتصال جناقی در علائم جوشکاری
نحوه نشان دادن زاویه اتصال وفاصله بین لبه های اتصال ارتفاع پخ و پاشنه اتصال
نحوه نشان دادن ارتفاع پخ وپاشنه اتصال
نحوه نشان دادن جوش نفوذی
در اتصالاتی که نیاز به نفوذ کامل بوده ودسترسی به پشت اتصال وجود نداشته باشد از جوش نفوذی کامل استفاده می گردد
جوش نفوذی را با یک نیم دایره تو پر در بالای علامت اتصال نشان می دهند
نحوه نشان دادن جوش پشتی Back weld
Back weld رابایک نیم دایره تو خالی در بالای علامت اتصا ل نشان می دهند :
تعریف Back weld
در Back weld پس از کامل شدن جوشکاری درز اتصال پشت قطعه شیار زنی شده وسپس داخل شیار جوشکاری می شود.
از این عمل در اتصالاتی که به پشت قطعه دسترسی وجود داشته باشد ونیاز به نفوذ کامل باشد استفاده می گردد.
اتصالات نیم جناقی Single beve
دراتصال نیم جناقی با این این علامت نشان داده می شود که بایستی خط عمود علامت همیشه در سمت چپ بیننده قرار گیرد
اتصال نیم جناقی پیکان بصورت شکسته بوده ونوک بطرف قطعه ای که پخ می خورد می باشد
اتصال نیم جناقی پیکان بصورت شکسته بوده ونوک بطرف قطعه ای که پخ می خورد می باشد
نحوه نمایش ابعاد اتصال نیم جناقی دقیقا مثل اتصال جناقی می باشد
اتصال جناقی دو طرفه Double veejoint
علامت اتصال لبه ای edge joint برای ورقهای نازک
نحوه نمایش جوش لب به لب Edge Weld
نحوه نمایش جوش لبه ای گوشه ای
علامت ظاهری سطح جوش
براي نشان دادن علامت سطح ظاهر جوش) تخت ، مقعر و یا محدب( علامت مذکور برروي علامت جوش ترسیم می شود.
این کار توسط سنگ کاری ، ماشین کاری ، نورد ، چکش کاری یا پراندن با قلم انجام می شود.
این کار توسط سنگ کاری ، ماشین کاری ، نورد ، چکش کاری یا پراندن با قلم انجام می شود
علایم ترکیبی
در بعضی از حالتهای خاص برروی یک خط مرجع می تواند چند نشانه اتصال قرار گیرد
خطوط مرجع چندگانه
براي نشان دادن ترتیب اولویت انجام عملیات،همراه بایك پیكان ،
دو یاچندخط مرجع آورده می شود.
نزدیكترین خط مرجع به اتصال ، بیانگر اولین عملیات وخطوط مرجع دیگر به ترتیب عملیات هاي بعدي را نشان می دهند.
علامت پشت بند
اگربراي اتصال جوشكاري ازپشت بنداستفاده شود،علامت مخصوص آن
دربالا و یا درپایین خط مرجع قرارمی گیرد.
اهمیت آموزش علائم در جوشکاری
آشنایی با علائم جوشکاری بسیار مهم است و راهی برای شناخت جزئیات در فرآیند جوش دادن می باشد. هر مهندس عمرانی باید با این علائم جوشکاری آشنا باشد تا بهترین نتیجه را از جوشکاری دریافت کند. در واقع برای ارائه بهترین کار لازم است که تسلط کافی بر این علائم داشته باشید چون هر یک مشخص کننده موضوعی در فرآیند جوشکاری خواهند بود که عمل به آنها ضروری است.
کارشناسانی که در محیط های جوشکاری در حال فعالیت هستند می بایست برای اجرا درست پروژه و همچنین تست و بازرسی و کنترل کیفیت توانایی خواند نقشه های جوشکاری را داشته باشند .
این نقشه ها اطلاعاتی برای اساس استاندارد های AWS همچون نوع متریال مصرفی ، وضعیت جوشکاری ، نوع الکترود ، فرآیند جوشکاری و… را به مجریان ارایه میدهد.
نقشه خوانی جوشکاری در واقع راهنمایی است برای ارتباط درست بین سازنده و طراح تا عملیات جوشکاری به درستی انجام شود.
هنگامی که جوشها در نقشه‌های مهندسی و ساخت مشخص می‌شوند ، از ترکیب خطوط و سایر هندسه‌ها به‌عنوان نمادهای جوش برای توصیف نوع جوش، اندازه آن و سایر اطلاعات پردازش و تکمیل استفاده می‌شود.
